5 сакавіка, Мінск /Кар. БЕЛТА/. Адбылася прэм'ера рэзананснага інтэрв'ю Прэзідэнта Беларусі Аляксандра Лукашэнкі для амерыканскага блогера Марыа Наўфала. Відэа апублікавана на платформе сацсеткі Х, а таксама на YouTube-канале БЕЛТА.
Паўтарагадзіннае інтэрв'ю адбылося яшчэ ў чацвер, 27 лютага. Аляксандр Лукашэнка шчыра і адкрыта адказаў на многія пытанні, якія ў тым ліку датычыліся вельмі няпростай цяперашняй сітуацыі ў свеце, перспектыў завяршэння вайны ва Украіне, палітыкі новай адміністрацыі ЗША і асабіста Прэзідэнта Дональда Трампа. Расказаў кіраўнік беларускай дзяржавы і аб пазіцыі Расіі па шэрагу пытанняў, сваіх размовах з Уладзімірам Пуціным і маючым адбыцца візіце ў Маскву.
Прэзідэнт выказаў пазіцыю аб тым, што ў цэлым паміж Усходам і Захадам не павінна быць якіхсьці перашкод для супрацоўніцтва. Галоўны тэзіс Аляксандра Лукашэнкі - пра мір, неабходнасць як мага хутчэй спыніць любыя канфлікты і наладзіць паміж значнымі сусветнымі ігракамі нармальнае і давернае супрацоўніцтва. Ад гэтага, упэўнены ён, выйграюць усе бакі.
БЕЛТА сабрала галоўныя цытаты на розныя тэмы з інтэрв'ю Аляксандра Лукашэнкі.
Пра Дональда Трампа і новую адміністрацыю ЗША
"Ніхто не мог і падумаць. Але адзін чалавек, які рызыкнуў гэта зрабіць, - Дональд Трамп - вельмі хутка сітуацыю з галавы на ногі паставіў. Будзем спадзявацца".
"Яны малайцы. І Трамп малайчына, што ён часта гаворыць і штосьці робіць ужо ў напрамку таго, каб спыніць вайну ва Украіне, спыніць вайну на Блізкім Усходзе. Гэта дарагога варта ў знешняй палітыцы. Мне здаецца, і іншай палітыкі няма ў яго, як спыніць вайну. Выдатная ідэя. Вось тут я гатовы стаць побач і рабіць усё тое, што неабходна для спынення вайны і паляпшэння жыцця людзей".
"Малайчына, што ён пачаў рабіць рэвізію. USAID (Агенцтва ЗША па міжнародным развіцці. - Заўвага БЕЛТА) закрылі і гэтак далей. Чым яны займаліся? Яны фінансавалі перавароты ў краінах. Амаль больш за пяць мільярдаў - тое, што проста вядома пакуль, было накіравана ва Украіну для таго, каб учыніць Майдан. Навошта? І мы гэта ў 2020 годзе перажылі. Наш мяцеж унутры Беларусі фінансаваўся па гэтых крыніцах".
"Пасля ўсяго, што было ў ЗША, падтрымліваючы Трампа публічна, я не думаў, што ён пераможа. І калі ён перамог, я адкрыта сказаў, што ён як бульдозер прайшоў па Злучаных Штатах Амерыкі і перамог. Неверагодна. Гэта неверагодны чалавек. І адбылося неверагоднае. Тое, што яго ледзь не застрэлілі, ён мае рацыю - напэўна, Гасподзь яго выратаваў. Але калі гэта Гасподзь выратаваў яго, то ён жа для нечага яго выратаваў. І не толькі многія на планеце нашай, але і Гасподзь таксама бачыць тое, што вы цяпер робіце ў ЗША, і ацэньвае. І барані вас Гасподзь, вы не зробіце тое, на што ён разлічвае - Гасподзь".
"Жартам гавару: "Вось там, у Амерыцы, мяне не хапае". Вось я Трампу адразу ў вочы сказаў бы, як нельга рабіць. Вельмі шмат заяў, якія наогул не трэба было агучваць... Трэба астыць пасля выбараў. І трэба ў інтарэсах выбаршчыкаў ЗША, перш за ўсё, і, па-другое, усёй сусветнай супольнасці рабіць крокі. У вас не шмат часу, каб даказаць амерыканскаму грамадству, што вы на нешта здольны. Калі гэтага вы не зробіце, рэспубліканцы пацерпяць вельмі моцнае паражэнне на наступных выбарах. І гэта будзе па заслугах".
Пра вайну і мір ва Украіне
"Мне здаецца, Пуцін (мы на гэту тэму з ім не размаўлялі, але я ж яго добра ведаю) не думаў, што гэта выльецца ў такую вайну. У адваротным выпадку ён не пайшоў бы на перагаворы. Калі ён убачыў, што гіне вялікая колькасць людзей, Пуцін імгненна пайшоў на перагаворы, каб канфлікт спыніць, каб дамовіцца".
"Выбар ёсць заўсёды. І ў Пуціна, магчыма, быў такі выбар (пачынаць СВА ці не. - Заўвага БЕЛТА). Справа нават не столькі ў пашырэнні НАТА на ўсход, а справа ў тых пагрозах, якія ствараліся ва Украіне... Ён адтуль бачыў пагрозы Расіі і адтуль гэтыя пагрозы публічна паступалі ў яго адрас. Гэта адна з самых важных прычын таго, што адбылося".
"Калі ў Стамбуле працэс ішоў да заключэння мірных пагадненняў, туды прыехаў тагачасны прэм'ер-міністр Англіі Джонсан. Гэта публічна было. І забараніў Зяленскаму ісці да міру. Ён падштурхнуў яшчэ раз Зяленскага да вайны. Я добра ведаю, як на Захадзе кухня гэта функцыянуе. Ніколі Джонсан самастойна гэта не зрабіў бы без таго, каб яго не падштурхнула тагачасная адміністрацыя ЗША. Таму абсалютна ўпэўнены ў тым, што да чарговага вітка эскалацыі ва Украіне маюць дачыненне Вялікабрытанія і адміністрацыя Байдэна".
"Быў пэўны вынік, на які Пуцін часта спасылаецца. Быў дакумент адпаведны. Дакумент значна больш выгадны (для Украіны. - Заўвага БЕЛТА), чым цяпер становішча, - сказаў Аляксандр Лукашэнка. - І тады я публічна ўвесь час падштурхоўваў кіраўніцтва Украіны да таго, што трэба заключаць мір, трэба пагаджацца. - Не, мы будзем ваяваць да апошняга ўкраінца. Да гэтага і Захад падштурхоўваў Украіну. Ну вось ваююць да апошняга ўкраінца".
"Мы потым знойдзем, хто вінаваты. Ніхто адказнасці не пазбегне. Мы падрабязна абмяркуем і разбяромся ў прычынах гэтага. Сёння на парадку дня не гэта пытанне... Толькі з прыходам да ўлады Дональда Трампа пытанне было пастаўлена рубам - спыніць вайну. І ён адкрыта сказаў, што ён можа зрабіць, і што будзе, калі вайна не будзе спынена. Правільна сказаў. Гэта сёння галоўнае, а не пошук вінаватых. Тут мы з амерыканцамі на адной дошцы. Мы павінны зрабіць дзеля гэтага ўсё".
"Украіна вельмі малая для таго, каб разбурыць той свет, у якім мы ўсе жывём - і ЗША, і Кітай, і Расія, і Украіна. Гэта вельмі малая ўзрыўная сіла. Таму трэба з Украінай закончыць. З Блізкім Усходам прасцей будзе закончыць, калі амерыканцы гэтага захочуць. І мне здаецца, што ў гэтым годзе мы гэтыя праблемы вырашым".
Пра нежаданне быць пасрэднікам ва ўкраінскім пытанні
"Больш за ўсё я ненавіджу пасрэдніцтва. Гэта значыць быць паміж кімсьці і рабіць выгляд, што ты штосьці там можаш... Калі дзесьці штосьці дапамагчы, арганізаваць, падштурхнуць нейкі працэс, калі гэта ў маіх сілах і ў сілах маёй дзяржавы, Беларусі, - з вялікім задавальненнем. Але толькі для таго, каб было людзям лепш. Але я ні ў якім разе не хацеў бы быць нейкім пасрэднікам, асабліва па нармалізацыі адносін ва Украіне".
Пра пазіцыю наконт заходніх міратворцаў ва Украіне
"Наконт накіравання туды (ва Украіну. - Заўвага БЕЛТА) міратворчых сіл. Расія ніколі з гэтым не пагодзіцца. Прынамсі, такая пазіцыя Расіі на сённяшні дзень. Тым больш што кіраўніцтва Еўрапейскага саюза, перш за ўсё ў асобе Германіі і Францыі, займае на гэты момант вельмі агрэсіўную пазіцыю".
Пра здзейсненыя прадказанні Зяленскаму
"Я яму сказаў, што ў ЗША да ўлады прыйдзе новая адміністрацыя, і палітыка зменіцца. Ніхто цябе (Зяленскага. - Заўвага БЕЛТА) не будзе падтрымліваць у вайне. Так і адбылося. Усё было прадказана. Не таму, што я вялікі прадказальнік. Але ўсё, што я сказаў, гэта ёсць у сродках масавай інфармацыі. Запіс ёсць адпаведны. Усё гэта і адбылося".
"Тое, што вам шкада Зяленскага, - мне яго таксама шкада. Я да яго ставіўся як да ўласнага сына. У нас з ім былі вельмі добрыя адносіны. Я быў ва Украіне, мы вялі з Зяленскім перагаворы. Ён недурным мне паказаўся чалавекам. Недзе ён нечага не ведаў (гэта былі першыя яго крокі на гэтай пасадзе), ён у мяне пытаў: а гэта як, а як зробіць гэты чалавек, а як трэба зрабіць? Такія былі цёплыя, дружалюбныя адносіны. Але тое, што ён паддаўся, пайшоў на повадзе ў гэтых крайніх нацыяналістычных сіл, гэта дрэнна".
Пра палітыку ЗША адносна ЕС і Кітая
"Шчыра кажучы, нам выгадна, што Злучаныя Штаты сутыкнуліся з Еўрасаюзам. Але паўстае пытанне з пункту гледжання амерыканцаў, а навошта вы робіце гэта такім чынам? Зрабіце гэта спакойна. Не трэба тут пыліць, не трэба ніякіх дымавых заслонаў. Гэта - вашы саюзнікі. Яны рабілі ўсё, што вы ім загадвалі".
"Што я параіў бы Трампу: не трэба ні з сяго ні з таго нападаць на Кітай. З Кітаем вам трэба дамовіцца. Я ведаю вельмі добра Кітай. На маіх вачах Кітай развіваўся. Вы Кітай не спыніце. Гэта не мы, не Расія. Гэта Кітай. Там народ заточаны, паўтара мільярда чалавек заточаны абараняць да апошняга Кітай. Дамоўцеся з кітайцамі. Гэта будзе ў інтарэсах усёй планеты".
"Магу абсалютна дакладна сказаць: Сі Цзіньпін не тое што вайны не хоча, ён не хоча ніякага абвастрэння адносін. Яму не трэба канфрантацыя. Гэта ў крыві ў кітайцаў. Яны ціха, спакойна будуць нешта рабіць, і яны разумеюць, што ў гэтай цішыні яны могуць мець поспех. І маюць поспех. Яны ніяк не прымаюць вайны".
Пра еднасць Расіі з Кітаем
"Хто аб'яднаў Расію з Кітаем? Вы (ЗША. - Заўвага БЕЛТА) іх штурхнулі ў абдымкі. Калі ў мяне быў Болтан і Пампеа, я ім адкрыта задаў пытанне: што вы робіце? Навошта вы даймаеце Расію? Вы Расію штурхаеце ў абдымкі Кітая. І калі такая магутная ў ваенных адносінах ядзерная дзяржава, роўная ЗША, аб'яднаецца з такой магутнай дзяржавай, якой з'яўляецца Кітай у эканамічных адносінах, вы нічога з гэтым саюзам, з гэтым альянсам не зробіце".
"Калі вы будзеце націскаць на Расію, каб сапсаваць адносіны Расіі з Кітаем, гэта ні да чаго не прывядзе. Наадварот, гэта прывядзе да большай еднасці гэтых дзяржаў".
Пра магчымасць саюза паміж ЗША і Расіяй
"ЗША - гэта першая краіна ў свеце, высокатэхналагічная, багатая. Яны здольны на многае. Гэта ў Расіі разумеюць. І Расія будзе імкнуцца наладзіць вельмі добрыя адносіны са Злучанымі Штатамі Амерыкі".
"Для таго, каб планета была ў раўнавазе, каб не было вось гэтых незразумелых войнаў, як на Блізкім Усходзе або ва Украіне, канфліктаў каб не было, саюз Расіі і Злучаных Штатаў магчымы і вельмі важны. Саюз для эканамічнага развіцця. Ён магчымы і важны. Гэта будзе на перспектыву".
Пра спрэчкі вакол рэдказямельных металаў
"Грошы робяцца ў цішыні. Навошта гэты шум? Па-першае. Па-другое, калі пачалася гэта вайна, што, дамаўляліся аб тым, што ўзамен за пастаўкі зброі, падтрымку Зяленскі аддасць рэдказямельныя металы? Аб гэтым размовы не было. Дык чаго сёння з яго патрабаваць?"
"Вы цяпер спрачаецеся з Украінай па рэдказямельных металах і гэтак далей. Слухайце, у Расіі (другое месца ў свеце займае Кітай) першае месца. Там гэтых рэдказямельных матэрыялаў у больш даступнай форме дастаткова. Супрацоўнічайце з Расіяй - вы атрымаеце каласальны ад гэтага эфект. Расія менш будзе мець эфект, але вы атрымаеце для развіцця каласальны эфект. Таму чаго вы ў акно спрабуеце залезці ва Украіну? Дзверы адчынены ў Расіі, супрацоўнічайце".
"Што датычыцца гэтых рэдказямельных матэрыялаў, я пытанне ўзняў (у размове з Прэзідэнтам Расіі. - Заўвага БЕЛТА), гавару: дзіўна неяк - амерыканцы патрабуюць ад Украіны аддаць ім найважнейшае тое, што ў іх ёсць. Размова ж не толькі аб рэдказямельных матэрыялах ідзе ў ЗША. Але ідзе размова аб прыродным газе, аб нафце, аб лагістыцы (партах) і гэтак далей. Тут жа больш шырокае пытанне. І я Пуціну выклаў сваю пазіцыю вось у такім рэчышчы. На што ён сказаў, што "амерыканцы ломяцца ў адчыненыя дзверы, гэта ёсць усё ў Расіі, мы можам з імі дамовіцца і працаваць". А потым публічна гэта агучыў".
"Я не абмяркоўваў з Расіяй і з Пуціным гэтыя пытанні. Мы абмяркуем гэта пытанне. Але, хутчэй за ўсё, гэта можа насцярожваць, калі Расія адчуе, што гэтыя дамоўленасці (магчымае пагадненне паміж ЗША і Украінай. - Заўвага БЕЛТА) будуць выходзіць за рамкі эканамічных адносін. Калі гэта будзе толькі эканоміка, не звязаная з ваенна-прамысловым комплексам, зброяй, узброенымі сіламі, чаму б і не? Расія спакойна будзе працаваць".
Пра гатоўнасць бакоў націснуць "чырвоную кнопку"
"Я не думаю, што Пуцін быў пастаўлены ў такую сітуацыю, што яму трэба было націскаць чырвоную кнопку. Прынамсі (мы непасрэдна не абмяркоўвалі гэта пытанне, але ўскосна мы ж бачылі, да чаго ўсё ідзе), ніколі Пуцін не гаварыў аб тым, што ён гатовы да крайніх мер. Я не думаю, што ён гатовы. Ён настолькі быў гатовы націснуць чырвоную кнопку, наколькі вы ў Злучаных Штатах Амерыкі, у Англіі або Францыі былі да гэтага гатовы. Ведаю, вы да гэтага не былі гатовы. Гэтак жа не быў гатовы да гэтага і Пуцін".
"Чыста па-чалавечы я чаму задаволены, што выбралі Трампа ў той сітуацыі, калі сапраўды мы пачалі ўжо гаварыць пра ядзерную вайну. У Трампа вялікая сям'я. У Трампа вельмі шмат маленькіх дзяцей, унукаў. У яго з Мелані Трамп сын яшчэ зусім малы, мусіць, гадоў 20. Ён, напэўна, аднагодка з маім малодшым сынам, і нечым падобныя яны адзін да аднаго. Таму я рады, што яго выбралі, таму што ў яго ёсць дзеці і ён, я бачу, вельмі любіць сваю сям'ю, вялікую сям'ю. Сваіх дзяцей, унукаў і гэтак далей. А чалавек з любоўю да дзяцей і да сям'і, мне здаецца, ніколі не націсне на чырвоную кнопку".
"Шмат жа іншых метадаў: і дыпламатычных, і сілавых, звычайная зброя і гэтак далей. Той жа "Арэшнік" і іншае. Ніхто не будзе хапацца за ядзерную кнопку. Але калі пагроза будзе надзвычайная, то на тое і існуе гэта зброя, каб яе прымяніць. Гэтак жа зробяць і Злучаныя Штаты Амерыкі".
Пра мяцеж вагнераўцаў і высокую ацэнку з боку ЦРУ і МІ-6
"Мае дзеянні былі ацэнены Захадам у тым ліку, што мяне здзівіла. Нават ЦРУ і МІ-6, іншыя спецслужбы гэта вельмі высока ацанілі. Чаму? Аб гэтым не прынята публічна гаварыць. Але Захад гэта заўважыў, я тады таксама гэта адчуў, але ўжо калі працэс пачаўся: Жэня Прыгожын ірваўся да ядзернай кнопкі. І заходнікі дапускалі, што ў той перыяд ён можа звергнуць існуючую ўладу і захапіць ядзерную зброю. Вось за гэта вы мне непублічна дзякавалі".
Пра залог працвітання Еўропы
"Будучыня Еўропы магчыма была добрай толькі ў саюзе з Расіяй. Калі б еўрапейцы, Еўрапейскі саюз устанавіў добрыя, нармальныя адносіны хаця б у эканоміцы з Расіяй, яны працвіталі б... І ці будзе зноў Амерыка вялікай, калі будзе моцным Еўрасаюз, - пытанне. Еўрасаюз - гэта таксама канкурэнт у эканамічных адносінах Злучаных Штатаў Амерыкі. Таму адзінства Еўрасаюза і Расіі, напэўна, не зусім выгадна было для Злучаных Штатаў Амерыкі".
"Мне здаецца, што, нягледзячы на тую незразумелую палітыку, якую праводзіць Еўрапейскі саюз, там знойдуцца разважлівыя людзі, якія змогуць захаваць Еўрапейскі саюз і наладзіць адносіны, у тым ліку і з намі, з Расіяй".
"Што датычыцца еўрапейцаў, мы жывём на адным кантыненце. Беларусь з'яўляецца цэнтрам Еўропы. У нас у Полацку цэнтр Еўропы. Гэта значыць Беларусь сэрца Еўропы. Адсюль усё вынікае. Таму я магу сказаць, як у нас часта гавораць: давайце жыць дружна. Паглядзіце: вакол такая прыгажосць, і гэта створана нашымі рукамі. І не толькі нашымі, але і Госпадам. Давайце гэта захаваем для дзяцей, гэта галоўнае, і для мяне ў тым ліку".
Пра маючы адбыцца візіт у Расію
"Праз тыдзень мы з ім (Уладзімірам Пуціным. - Заўвага БЕЛТА) сустрэнемся ў Маскве, і мы вельмі падрабязна і дэталёва пагаворым па ўсіх пытаннях. Па тэлефоне мы на гэта і спаслаліся, што сустрэнемся і абмяркуем усе пытанні ў дэталях".-0-